Electrolytic Tinplate (ETP)

คือ แผ่นเหล็ก (blackplate) ที่ผ่านการเคลือบด้วยดีบุก (tin) โดยเริ่มจากการทำความสะอาดผิวเพื่อขจัดคราบน้ำมันและสิ่งสกปรกต่างๆ จากนั้นเหล็กแผ่นจะผ่านการเคลือบดีบุก ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นลักษณะการเคลือบโดยไฟฟ้า (electro-deposition of tin) การเคลือบโดยวิธีนี้สามารถเคลือบโดยที่ความหนาของดีบุกทั้งสองด้านไม่เท่ากันได้ เหล็กแผ่นหลังจากเคลือบดีบุก อบ และทำให้ตัวอย่างเย็นอย่างรวดเร็ว เพื่อให้ผิวเงาวาว เพื่อให้น่าใช้สำหรับงานบรรจุภัณฑ์อาหาร แล้วจะทำการเคลือบด้วยโครเมี่ยมบางๆ (passivation)

เพื่อเพิ่มความต้านทานต่อการกัดกร่อนอีกชั้นหนึ่ง และทำการเคลือบน้ำมันเพื่อรักษาผิวและเพิ่มความลื่น (lubrication) Tin plate ถูกใช้งานอย่างแพร่หลายสำหรับผลิตกระป๋อง (can) เพื่อบรรจุอาหาร ทั้งกระป๋อง 2 ชิ้น (two piece can) กระป๋อง 3 ชิ้น (three piece can) เพื่อใช้บรรจุอาหารต่างๆ เช่น ผลไม้กระป๋อง กาแฟกระป๋อง Tin plate ที่ใช้สำหรับกระป๋องบรรจุอาหารโปรตีน (protein) ที่มีซัลเฟอร์ผสม เช่น เนื้อสัตว์ อาหารทะเล ส่วนผักบางชนิด ไข่ น้ำนม จะใช้เหล็กเคลือบดีบุกแบบที่เคลือบแล็กเกอร์ (Lacquer) ทับ เพราะถ้าใช้เหล็กเคลือบดีบุกธรรมดาอาจเกิดคราบสีม่วง น้ำตาลหรือดำ ซึ่งคราบนี้ คือสารประกอบระหว่างดีบุกกับซัลเฟอร์ (tin sulphide) ซึ่งไม่เป็นอันตราย แต่ทำให้เกิดลักษณะที่ไม่พึงประสงค์

Tin Free Steel (TFS)

เหล็กปลอดดีบุก (tin free steel, TFS) เป็นวัสดุที่ใช้ทำบรรจุภัณฑ์ (packaging material) สำหรับบรรจุอาหาร เช่น กระป๋อง ฝา แผ่นเหล็กปลอดดีบุก เป็นแผ่นเหล็กสีดำ (black plate) ที่ไม่ได้เคลือบดีบุก แต่เคลือบด้วยสารอื่นแทนดีบุกเพื่อลดต้นทุน เนื่องจากดีบุกมีราคาแพง แต่ยังไม่สามารถทดแทนได้ทั้งหมด เนื่องจากข้อจำกัดบางประการ เช่น กระป๋องแผ่นเหล็กปลอดดีบุกจำเป็นต้องเคลือบด้วยแล็กเกอร์ (lacquer) ด้านใน เมื่อใช้งานในการเชื่อมตะเข็บข้างด้วยไฟฟ้าจำเป็นต้องกำจัดชั้นของโครเมียมที่รอยเชื่อมออกก่อน

สำหรับโรงงานที่ผลิตแผ่นดีบุก (tin plate) มักผลิตเหล็กปลอดดีบุกด้วย โดยไม่ผ่านเหล็กแผ่นในอ่างเคลือบดีบุก ถึงแม้ว่าเหล็กปลอดดีบุกจะมีความต้านทานต่อการเกิดสนิมดีกว่าแผ่นเหล็กสีดำ แต่เหล็กปลอดดีบุกมักจะเคลือบด้วยแล็กเกอร์เพื่อปกป้องผิวอีกชั้นหนึ่งก่อนใช้งาน การใช้งานมักใช้ทำบรรจุภัณฑ์สำหรับของแห้งหรือของที่ไม่กัดกร่อนรุนแรง เช่น กระป๋องใส่อาหารแห้ง กระป๋องน้ำมัน เนื้อกระป๋อง กระป๋องใส่อาหารแมว เป็นต้น

เพื่อให้มีการใช้งานกว้างขวางมากขึ้น ในปัจจุบันมีการเคลือบแผ่นเหล็กเหล็กปลอดดีบุกอยู่ 3 แบบ คือ :

  • เคลือบด้วยสารผสมฟอสเฟตและโครเมต เป็นฟิล์มบางๆ (phosphate chromate film) ใช้ทำกระป๋องบรรจุเบียร์ น้ำผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว และทำถังโลหะชนิดต่างๆ
  • เคลือบด้วยโครเมียมและโครเมียมออกไซด์ เพื่อให้สามารถป้องกันการกัดกร่อนได้ดี นิยมใช้ทำกระป๋องบรรจุอาหารทะเล และนมข้นหวาน เป็นต้น ในการขึ้นรูปกระป๋องจะติดตะเข็บข้างโดยวิธีบัดกรีไม่ได้ แต่ต้องเป็นแบบซ้อนหรือเกี่ยว โดยวิธีเชื่อมด้วยไฟฟ้า หรือใช้วัสดุเชื่อมพวกไนลอนแทน
  • เคลือบด้วยอะลูมิเนียม มีความทนทานต่อการกัดกร่อนอันเนื่องจากความชื้นได้ดี แต่ไม่สามารถใช้กับอาหารที่มีความเป็นกรดหรือด่างสูงได้ ในการขึ้นรูปกระป๋องจะติดตะเข็บข้างโดยวิธีบัดกรีไม่ได้ แต่ต้องใช้วิธีเชื่อมด้วยไฟฟ้าหรือใช้วัสดุเชื่อมจำพวกไนลอนแทน

คุณลักษณะที่สําคัญ

TINPLATE
  1. มีผิวเงาสวยงาม
  2. ทนต่อการกัดกร่อนได้ดีเยี่ยม
  3. ขึ้นรูปได้ง่ายและแข็งแรง
  4. เชื่อมด้วยไฟฟ้าหรือบัดกรีได้ง่าย
  5. เคลือบผิวด้วยแลคเกอร์หรือพิมพ์สีได้ดี

Surface Finished
Classification Feature
Single Reduced Bright A luster surface provided by a fine grindstone finished steel substrate.
Stone A luster surface provided by a directional grindstone finished steel substrate.
Silver A luster surface provided by a coarse finished steel substrate.
Matte A dull surface provided by a coarse finished steel substrate.
Double Reduced Stone A luster surface provided by a directional grindstone finished steel substrate.

TIN FREE STEEL
  1. เคลือบผิวด้วยแลคเกอร์หรือพิมพ์สีได้ดีเยี่ยม
  2. เมื่อเคลือบผิวแล้วทนต่อการกัดกร่อนได้ดีเยี่ยม
  3. ขึ้นรูปได้ง่ายและแข็งแรง

Surface Finished
Classification Feature
Single Reduced Bright A smooth surface with a fine grindstone pattern.
Stone A surface with a directional grindstone pattern.
Matte A dull surface.
Double Reduced Stone A surface with a directional grindstone pattern.

TEMPER
Temper Aiming Rockwell Hardness 30 T Applications
Single Reduced T1 49 ± 3 Cans, nozzles, and other applications involving deep drawing that requires large flexibility.
T2 53 ± 3 Items that require moderate drawability and some stiffness.
T2.5 55 ± 3 Items that require the drawability of T2 in combination with the stiffness of T3. For general use.
T3 57 ± 3 Proper stiffness is imparted to prevent buckling. For general use.
T4 61 ± 3 Can bodies, ends, and crowns that require comparatively large stiffness.
T5 65 ± 3 Can bodies, ends, and other applications that require excellent buckling resistance.
Double Reduced DR8 73 ± 3 Bodies and ends that require high stiffness and high strength.
DR9 76 ± 3 Bodies and ends that require high stiffness and high strength.